Tegoroczną Nagrodę Josefa Škvoreckiego zdobyła Kateřina Tučkova

Kateřina Tučkova jest po Petře Hůlovej drugą kobietą, którą uhonorowano Nagrodą Josefa Škvoreckiego | fot. novinky.cz

W poniedziałek przyznano Nagrodę Josefa Škvoreckiego za rok 2012. Otrzymała ją powieściopisarka i kuratorka Kateřina Tučkova za powieść „Žítkovské bohyně”. 

W powieści „Žítkovské bohyně”, która przyniosła Tučkovej zwycięstwo, średniowieczne procesy czarownic przeplatają się z prześladowaniami przez komunistyczne służby specjalne. Na okładce  wydawca zamieścił adnotację: „Fascynująca historia o kobiecej duszy, magii i zamkniętej części naszej historii. Wysoko w górach Białych Karpat od dawien dawna żyły kobiety, obdarzone wyjątkowymi zdolnościami. Potrafiły uzdrawiać i pomagać w rozwiązaniu najróżniejszych problemów, doradzały w trudnych sprawach i podobno potrafiły przewidywać przyszłość. Nazywano je boginiami, a swoją sztukę przekazywały sobie z pokolenia na pokolenie”.

Książka pojawiła się w księgarniach w marcu.  Była ona pierwszą czeską prozą, która najpierw ukazała się w formie elektronicznej. Dotychczas sprzedanych zostało ok. 30 tys. egzemplarzy. Przewodniczący jury przyznającego nagrodę – Vladimír Karfík, podkreślił, że w Czechach to niecodzienny wynik dla prozy. Jego zdaniem czytelników przyciągnęła przede wszystkim trzymająca w napięciu fabuła. Powieść przedstawia losy kobiet z Białych Karpat, które dzięki swoim leczniczym umiejętnościom są nazywane boginiami. Ich tajemnice stara się rozwikłać jedna z ostatnich i najmłodszych, etnolożka Dora. Czytelnicy przyznają, że powieść czyta się jak kryminał. Częścią tekstu są fikcyjne i autentyczne dokumenty z archiwów komunistycznych służb specjalnych- STB oraz kartoteki szpitali psychiatrycznych.   Wydaniu książki towarzyszyła jedna z najciekawszych debat ostatnich lat w regionalnych mediach, na temat: Gdzie przebiega granica między fikcją i prawdą?

Na dorobek literacki Kateřiny Tučkovej, oprócz nagrodzonej powieści, składają się: monografia pisarki Věry Sládkovej oraz utwory prozatorskie: „Montespaniáda” (2006) i „Vyhnání Gerty Schnirch” (nominacja do Nagrody Josefa Škvoreckiego 2010). Urodzona w 1980 roku w Brnie autorka, ukończyła bohemistykę i historię sztuki na Uniwersytecie Masaryka.  Była kuratorką wielu wystaw współczesnego czeskiego malarstwa w Czechach i za granicą.
Nagroda Josefa Škvoreckiego jest najważniejszą nagrodą w kategorii beletrystyki, przyznawaną od 2007 roku czeskim autorom. W tym roku do nagrody byli również nominowani: Michal Ajvaz za książkę „Lucemburská zahrada”, Vladimír Mikeš za „Škodlivý prostor”, Petr Šabach za „Máslem dolů” oraz Marek Šindelka za „Zůstaňte s námi”. Laureatami nagrody w ubiegłych latach byli: Jan Novák za powieść „Děda” (2007),Petra Hůlová za „Stanice Tajga”(2008), Tomáš Zmeškal za „Milostný dopis klínovým písmem” (2009), Emil Hakl za „Pravidla směšného chování” (2010) oraz Martin Ryšavý za „Vrač” (2011).

[Ewa Gajewska]