Sierpień 1968 w obiektywie Josefa Koudelki

Aleja Vinohradzka, fot. Josef Koudelka | za: flickriver.com

Przejmującym świadectwem wydarzeń sierpnia 1968 są zdjęcia autorstwa Josefa Koudelki, stanowiące bezcenne uzupełnienie źródeł historycznych dotyczących Praskiej Wiosny. Jego kadry szokowały na Zachodzie, pokazując wściekłość i rozpacz ludzi, którzy jeszcze kilka miesięcy wcześniej cieszyli się wolnością. 

Kiedy do Czechosłowacji wkroczyły wojska Układu Warszawskiego, trzydziestoletni wówczas Koudelka realizował swój projekt dokumentujący życie Romów w Rumunii. Artysta natychmiast powrócił do Pragi, aby w centrum wydarzeń fotografować interwencję. Przemierzał ulice dokumentując jej najbardziej krytyczne momenty. Powstałe w tym czasie negatywy udało się przemycić do amerykańskiej agencji Magnum, dzięki której zostały one opublikowane anonimowo w magazynie „The Sunday Times” pod inicjałami P.P. (Prague Photographer). Zdjęcia wkrótce stały się międzynarodowym symbolem odgrywającej się historii i jako wymagające niezwykłej odwagi doczekały się nagrody im. Roberta Capy. Minęło szesnaście lat zanim Koudelka mógł bezpiecznie ujawnić swoje autorstwo.

W 1970 roku fotograf otrzymał 3-miesięczną wizę na wyjazd do Anglii, gdzie uzyskał polityczny azyl. Nawet po wyjeździe na Zachód, przez wiele lat nie podpisywał swoich zdjęć, obawiając się zemsty komunistycznych władz na rodzicach mieszkających na Morawach.

Z bogatego archiwum zdjęć wykonanych w trakcie trwania inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację, Koudelka osobiście wyselekcjonował część, którą później zaprezentowano w wielu krajach na wystawie Invasion 68 Prague. W sierpniu 2008 roku z okazji czterdziestej rocznicy wydarzeń wydano album pod tym samym tytułem.

[eg]