Przegląd polskiej prasy 5 – 18 grudnia 2012

Przegląd prasy | fot. sxc.hu

Tym razem bardziej obszerny przegląd najważniejszych wiadomości z Czech i Słowacji, które w ciągu ubiegłych dwóch tygodni pojawiły się w polskiej prasie oraz serwisach internetowych.

5.12.2012

Portal Wyborcza.biz  zamieszcza informację o decyzji słowackiego parlamentu w sprawie odejścia od podatku liniowego (o tym również w „Rzeczpospolitej” 11.12.2012). Od 1 stycznia 2013 osoby zarabiające powyżej 34,4 tys. euro rocznie będą płacić 25 proc. podatku zamiast 19 proc., natomiast firmy 23 proc. Rząd chce doprowadzić do zredukowania deficytu budżetowego poniżej 3 proc. z prawie 5 proc. Dzięki wprowadzeniu w 2003 roku 19-procentowego podatku liniowego, Słowację określano mianem raju dla przedsiębiorców, a po wejściu kraju do Unii Europejskiej rozpoczął się tam boom inwestycyjny. Partie opozycyjne chcą przywrócenia podatku liniowego. Ich zdaniem podwyżka zaowocuje wzrostem cen i redukcją zatrudnienia.

Katowicki dodatek „Gazety Wyborczej” ostrzega, że jeśli nie będziemy kontrolować tego, czym palimy w piecach, wkrótce czeka nas noszenie masek górniczych na ulicach, tak jak dzieje się już niedaleko polskiej granicy w Czechach. W tamtejszej Stonawie, można już spotkać dzieci, które oddychają przez maski z powodu trującego pyłu unoszącego się w powietrzu.

„Rzeczpospolita” pisze o walce Rosji i USA o czeski atom. Po ogłoszeniu przetargu na rozbudowę elektrowni atomowej w Temelinie, rywalizują ze sobą amerykańska spółka Westinghouse oraz  rosyjskie konsorcjum MIR 1200. Projekt francuskiego giganta jądrowego Areva został wcześniej odrzucony. Przetargowi towarzyszy presja polityczna, ze strony obydwu potęg.  Czesi planują dobudowanie dwóch bloków energetycznych do 2025 roku oraz utworzenie piątego reaktora w elektrowni Dukovany.  Na skutek inwestycji udział energetyki atomowej w zaopatrzeniu kraju w prąd zwiększy się z ok. 33 do 55 proc.

Serwis „Rzeczpospolita” zamieszcza informację PAP dotyczącą listu głównego konserwatora przyrody Janusza Zaleskiego do rządu słowackiego. Prosi w nim o wstrzymanie odstrzału wilków w pasie o szerokości 23 kilometrów od granicy z Polską, do czasu ustalenia transgranicznej strefy ochronnej zwierząt. Wiceminister pyta również o stanowisko Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wolnych od polowań stref buforowych wzdłuż całej granicy, które zostały zaproponowane w czerwcu podczas  spotkania polsko-słowackiej grupy roboczej do spraw ochrony dużych drapieżników. Rząd słowacki dotychczas nie podjął decyzji w tej sprawie. O niezwłoczne działanie zaapelowała także koalicja organizacji przyrodniczych z Polski, Czech, Słowacji i Węgier. Złożyła również do Komisji Europejskiej skargę dotyczącą naruszenia przez Słowację przepisów unijnych o nieuprawnionych polowaniach na wilki. Zależy jej na całkowitym wstrzymaniu odstrzału tych zwierząt na terenie Słowacji do czasu przeprowadzenia oceny dotyczącej wpływu polowań na środowisko. Od  1 listopada trwa tam sezon polowań. Do odstrzału przeznaczono 130 osobników.

6.12.2012

Serwis Branżowy „Rzeczpospolitej” Turystyka pisze o trudnościach związanych ze sprzedażą czeskiej linii lotniczej CSA oraz o inwestorach zainteresowanych jej zakupem.  Minister finansów Czech Miroslav Kalousek wymienił wśród nich Korean Air i Qatar Airways (prezes Akbar Al Baker nie potwierdził planów przejęcia przewoźnika). Ostateczne oferty cenowe Czesi mają poznać w końcu lutego, a do finalizacji transakcji dojdzie prawdopodobnie w drugiej połowie 2013 r. Ostatecznie musi być ona zaakceptowana przez Unię Europejską, a żaden z inwestorów spoza UE nie może przejąć więcej, niż 49 proc. udziałów.

7.12.2012

Serwis „Rzeczpospolitej” zamieszcza informację PAP dotyczącą odmowy złożenia podpisu przez prezydenta Vaclava Klausa pod Europejskim Mechanizmem Stabilizacyjnym (EMS), czyli nowym funduszem ratunkowym dla znajdujących się w kłopotach finansowych krajów strefy euro. Jego decyzja jest symboliczna i nie może zablokować EMS.

10.12.2012

Serwis „Rzeczpospolitej” publikuje komunikat PAP o decyzji czeskiej prokuratury, która wkrótce wystąpi z pierwszymi aktami oskarżenia wobec 15 sprawców niedawnej afery z alkoholem metylowym. Będą one przeważnie dotyczyły końcowych dystrybutorów z regionów Ostrawy i Ołomuńca oraz z Przybramia. Podejrzanych w aferze metanolowej jest około 70 osób, z czego pięciu grozi dożywotniego pozbawienia wolności.

Serwis „Gazety Wyborczej” zamieszcza informację PAP dotyczącą wizyty prezydenta Słowacji Ivana Gaszparovicza w Czechach, podczas której przyznał on, że po rozpadzie wspólnego państwa obydwa kraje nie mają „żadnych nierozwiązanych, dotkliwych problemów”. Prezydent zaprosił Vaclava Klausa do złożenia pożegnalnej wizyty w Bratysławie. Czeski prezydent składający w krajach europejskich wizyty przed zakończeniem swojej ostatniej kadencji, nie znalazł dotąd czasu, aby odwiedzić Słowację. Chociaż obaj prezydenci zgadzają się, co do tego, że podział Czechosłowacji był korzystny, prezydent Klaus podkreślił, że od tamtego czasu czeski produkt krajowy brutto na mieszkańca zwiększył się o 50 proc., a słowacki aż o 100 proc. Wspomniał również, że obecny w całej Europie kryzys ekonomiczny, nie dotknął gospodarki słowackiej, która w tym roku osiągnęła wzrost o  2,6 proc. Zdaniem Gaszparovicza sukcesy ekonomiczne jego kraj zawdzięcza reformom gospodarczym i ustawodawczym, które przyciągnęły inwestorów i pomogły w przystąpieniu do strefy euro.

11.12.2012

Serwis „Rzeczpospolitej” informuje, że ceny skipassów w czeskich ośrodkach narciarskich są najniższe w Europie. Tak wynika z danych Europejskiego Centrum Konsumenckiego, które zbadało 400 centrów narciarskich w 26 krajach Europy. Czeskie ośrodki zwyciężyły w kategorii ośrodków oferujących od dwóch do dziesięciu kilometrów tras. Najmniej zapłacimy za karnet w Sport areál Klíny w Rudawach (12 euro za dzień).

12.12.2012

Dziennik „Rzeczpospolita” pisze o łączeniu czeskich ministerstw ze względów oszczędnościowych. Resort transportu zostanie połączony z resortem przemysłu i handlu, w rezultacie czego powstanie Ministerstwo Gospodarki. Podobna fuzja czeka ministerstwa szkolnictwa i kultury oraz rolnictwa i środowiska naturalnego. Nowym ministrem obrony została dotychczasowa wicepremier i liderka koalicyjnego ugrupowania LIDEM – Karolina Peake, a ministrem transportu dotychczasowy szef frakcji parlamentarnej ODS Zbyniek Stajnura.

14.12.2012

Według portalu Wyborcza.biz ogłoszona przez PKP cena 40 mln zł za Polskie Koleje Linowe, nie jest wygórowana, ponieważ w samym roku 2011 PKL osiągnęły zysk wysokości 9,1 mln zł zysku netto. Sprzedaż została ogłoszona, pomimo ostrzeżeń ABW, przed zagrożeniem interesów państwa, jakie niesie za sobą transakcja oraz ewentualnymi roszczeniami spadkobierców, którzy mogą się upominać o działki wywłaszczone pod budowę kolejki (pisze o tym również GW 11.12.2012). Spółka Tatry Mountain Resorts sprawdziła w archiwach dokumenty, z których wynika, że takich wywłaszczeń nie było w czasie, gdy budowano kolejkę. Chęć zakupu PKL wyraziły również utworzone przez podhalańskie samorządy – Polskie Koleje Górskie oraz biznesmen Adam Bachleda-Curuś. Władze TPN sprzeciwiają się przejęciu kolejki przez prywatnego inwestora, ponieważ obawiają się z jego strony presji w górach w celu osiągnięcia zysku.

„Dziennik Zachodni” pisze o tym, że marihuana pojawi się w czeskich aptekach od 1 stycznia 2013 (ten temat porusza również serwis „Rzeczpospolitej” 07.12.2012).  Czeska izba niższa parlamentu zadecydowała, że dotąd zakazana substancja trafi na listę leków i będzie dostępna w aptekach. Zdaniem ekspertów z resortu zdrowia, marihuana wspomaga leczenie m.in.: stwardnienia rozsianego, choroby Parkinsona i AIDS. Pod petycją za jej legalizacją dla celów leczniczych podpisało się 11 tysięcy Czechów. Gazeta informuje również o obawach mieszkańców przygranicznego Cieszyna, że nowelizacja przepisów przyczyni się do wzrostu narkoturystyki. Czesi marihuanę będą importować, aż do czasu gdy powstaną na terenie kraju plantacje pod nadzorem władz. Pozwolenia na uprawę będą wydawane na 5 lat. Marihuana oraz leki zawierające ekstrakty z tego narkotyku, będą rozprowadzane pod ścisłą kontrolą i dostępne tylko na recepty elektroniczne. Nowelizację musi jeszcze zatwierdzić Senat oraz prezydent.

15.12.2012

Gazeta Wyborcza zamieszcza dodatek ”Po co nam Grupa Wyszehradzka”, w którym można znaleźć kalendarium wyszehradzkie, informacje o filozofii przyświecającej polityce grantowej Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego, możliwościach jakie daje współpraca naszych państw w Unii Europejskiej oraz gazowej geopolityce.

15-16.12.2012

Magazyn Świąteczny „Gazety Wyborczej” publikuje tekst Vaclava Havla „Czy świat nas przerasta” w tłumaczeniu Andrzeja Jagodzińskiego.

Dziennik „Rzeczpospolita” zamieszcza fragment przygotowywanej biografii Vaclava Havla, autorstwa Aleksandra Kaczorowskiego, która ukaże się w 2013 roku w wydawnictwie Czarne.

16.12.2012

Krakowski serwis Gazeta.pl pisze, że w tym roku Betlejemskie Światło Pokoju polscy harcerze odebrali od słowackich skautów podczas mszy w miejscowości Svit na Słowacji. Światełko zostało przekazane w Krakowie kardynałowi Stanisławowi Dziwiszowi. Tak rozpoczęła się sztafeta betlejemska, która potrwa do 24 grudnia. Tradycja przekazywania Betlejemskiego Światła Pokoju została zapoczątkowana w 1986 roku w Austrii. Z Polski płomień trafi do organizacji skautowych z Litwy, Białorusi, Ukrainy i Rosji.

17.12.2012

Dodatek „Gazety Wyborczej”- „Ale Historia” publikuje tekst Mariusza Surosza o czeskim Quislingu, czyli pułkowniku Emanuelu Moravcu, który przeszedł do czeskiej historii jako symbol zdrady i wiernopoddaństwa wobec III Rzeszy.

Serwis „Rzeczpospolitej” zamieszcza informacje PAP na temat obchodów pierwszej rocznicy śmierci byłego prezydenta Czechosłowacji i Republiki Czeskiej Vaclava Havla. Uroczystości oraz happeningi odbyły się m.in. w Pradze i Brukseli, gdzie rozświetlono wizerunek ogromnego serca nad wejściem do szklanego gmachu Parlamentu Europejskiego.

18.12.2012

W wywiadzie dla „Rzeczpospolitej” główny ekonomista słowackiego Tatra Banku – Robert Prega, mówi o tym dlaczego euro nie jest już przedmiotem gorących politycznych sporów w Bratysławie i nie szkodzi Słowacji oraz jak zmienił się obraz waluty wśród słowackiej opinii publicznej.

Serwis Ekonomia24  pisze o planach wkroczenia na czeski rynek firmy InPost, która w 2013 roku chce rozlokować tam 100 paczkomatów, a jeszcze w tym roku 30.

Dziennik „Rzeczpospolita” publikuje tekst Aleksandra Kaczorowskiego „ Komu dobrze z kościotrupem” dotyczący m.in. dzieł filmowych i powieściowych poświęconych tematyce Zagłady oraz kwestii współudziału Czechów i Słowaków w Holokauście.

„Gazeta Wyborcza” pisze o ukazaniu się w Czechach książki „Śmierć aksamitu”  Petra Hájka, byłego rzecznika prasowego Vaclava Klausa. Autor oskarża w niej ojca aksamitnej rewolucji, Vaclava Havla, o kłamstwo oraz związki z siłami szatana. Obecnie urzędujący prezydent uznał książkę za lekturę niemal obowiązkową.

[oprac. eg]