Przegląd polskiej prasy 21 – 27 listopada 2012

Przegląd prasy | fot. sxc.hu

W naszym kolejnym cotygodniowym przeglądzie przeczytacie o: Orlenie w czeskich kleszczach, kontrowersyjnym pomniku generała, strajku nauczycieli na Słowacji, zagadce śmierci praskiego astronoma oraz pomyłce urzędnika, która może pozbawić Czechów prezydenta.

21.11.2012

Katowicki dodatek „Gazety Wyborczej” informuje o odsłonięciu w Bystrzycy pomnika generała Josefa Šnejdárka. Polacy z Zaolzia przypominają, że generał dowodził czechosłowackimi wojskami podczas zbrojnego konfliktu o Śląsk Cieszyński. W Stonawie jego wojska zamordowały 20 polskich żołnierzy.  Nie ustalono kto jest inicjatorem budowy pomnika. Prezes Kongresu Polaków w Republice Czeskiej podejrzewa prowokację, mającą skłócić Polaków z Czechami.

„Rzeczpospolita” pisze o zagadce śmierci astronoma Tycho Brahe, który stworzył  podwaliny współczesnej astronomii. Zasłynął dzięki bardzo dokładnym pomiarom gwiazd i planet, bez użycia teleskopu. Badania po ekshumacji z okazji 300-lecia śmierci astronoma 1901 r., potwierdziły tezę o jego otruciu. Szczątki ekshumowano ponownie z grobowca w Pradze dwa lata temu. Po przebadaniu kości, naukowcy stwierdzili, że jeśli astronom został zamordowany, przyczyną śmierci nie była rtęć. O morderstwo, był oskarżony m.in. jego asystent Johannes Kepler. Współcześni Brathe, jako przyczynę śmierci w 1601 roku podali infekcję pęcherza. Ponoć mając na względzie obecność króla podczas uczty, po wypiciu dużej ilości piwa powstrzymywał się od skorzystania z toalety.

24-25.11.2012

„Dziennik Zachodni” przypomina o władcy Polski w cieniu potęgi Czech – Władysławie Hermanie. Jego czasy zapisały się w historii Śląska, jako okres radykalnego zwrotu w konfrontacyjnej polityce polskiej wobec Czech.  Herman wznowił płacenie Przemyślidom trybutu ze Śląska i ożenił się z córką Wratysława II- Judytą.  Po śmierci czeskiego władcy, chciał wykorzystać osłabienie Czech. Przestał płacić daninę. Ściągnęło to na Śląsk odwet Brzetysława II, który spustoszył kraj na lewym brzegu Odry.

25.11.2012

„Gazeta Codzienna” pisze o czeskich Słowikach dla Tomáša Klusa oraz zespołu Charlie Straight z Trzyńca.  To najważniejsza nagroda w  czeskiej branży muzycznej. Tomáš Klus w kategorii „Piosenkarz Roku” pokonał Karla Gotta, który na swoim koncie ma już 13 statuetek. Zespół Charlie Straight zwyciężył w kategorii „Gwiazda Internetu”.

26.11.2012

„Gazeta Wyborcza”  zastanawia się, czy Czechy zostaną pozbawione prezydenta przez błąd urzędnika.  Ministerstwo spraw wewnętrznych w Czechach, po skontrolowaniu prawdziwości podpisów zebranych przez kandydatów na prezydenta, wydało kontrowersyjną decyzję. Skreślono z listy trzy osoby ubiegające się o objęcie najwyższego urzędu w państwie. W efekcie termin wyborów przewidzianych na styczeń może ulec przesunięciu nawet o kilka miesięcy. Tymczasem kadencja Vaclava Klausa kończy się 7 marca. Obecną sytuację spowodowała  decyzja dyrektora departamentu spraw publicznych MSW – Vaclava Henrycha, który nadzorował kontrolę. Postanowił on, że procenty błędnych podpisów należy zsumować z dwóch wzorców kontrolnych, a nie wyciągać z nich średniej. Stosując taką logikę, niektórzy kandydaci mogą uzyskać ujemną liczbę podpisów. O problemach urzędnika z matematyką ma zadecydować sąd, do którego chcą się odwołać wykreśleni kandydaci:  Vladimir Dlouhy, Tomi Okamura (trzecie miejsce w sondażach) oraz Jana Bobosikova. Jeśli wyrok ich nie usatysfakcjonuje, mogą jeszcze się odwołać do trybunału konstytucyjnego. W przypadku, w którym przed końcem kadencji Klausa nie uda się wybrać nowego prezydenta, głową państwa zostanie marszałek senatu – Milan Sztech.

„Dziennik Polski” publikuje informację PAP dotyczącą bezterminowego strajku słowackich nauczycieli, który zorganizował Związek Zawodowy Pracowników Szkolnictwa. Strajkujący chcą 10-procentowych podwyżek płac. Rząd oferuje 5-procent i odmawia negocjacji z nauczycielami. Dla protestujących podwyżka o 18 do 22 euro na rękę, jest nie do przyjęcia. W strajku uczestniczy ok. 80 procent spośród 150 tys. nauczycieli. Zorganizowano w kilku miastach manifestacje.  Strajkujący domagają się również nowych inwestycji i remontów szkół.  Obecnie średnia pensja nauczycieli wynosi-  652 euro w szkole podstawowej, a w średniej – 682 euro. Dla porównania średnia płaca w budżetówce to 889 euro. Premier Fico uważa, że przy obecnym kryzysowym budżecie, nauczyciele nie mają prawa żądać podwyżek. Zagroził  zbiorowym zwalnianiem pracowników.

„Dziennik Zachodni” ukazał się z dodatkiem „Słowacja zaprasza na ferie”, który zawiera aktualne informacje dotyczące wyciągów, noclegów oraz innych atrakcji nie tylko dla narciarzy.

27.11.2012

„Puls Biznesu” kontynuuje temat Orlenu, który ponosi straty w Czechach. Praskie władze chcą odzyskać kontrolę nad jego spółkami. Przedstawiciele rządu przeszli do medialnej ofensywy przeciwko firmie. Orlen, kontrolując  największego w Czechach przetwórcę ropy – Unipetrol, uniemożliwia scalenie paliwowego biznesu pod państwową kuratelą. Czesi na Wschodzie poszukują sojuszników do realizacji tych zamiarów. Minister przemysłu i handlu Martin Kuba prywatyzację  Unipetrolu określa jako niefortunną. Orlen zachowując spokój, deklaruje swoją otwartość na konstruktywny dialog.

„Rzeczpospolita” zaprasza na tanie narty do Czech i na Słowację. Gazeta przytacza ofertę różnych ośrodków, z której dowiadujemy się, że u naszych sąsiadów znajdziemy najtańsze propozycje wyjazdu na narty. W ośrodkach o łącznej długości tras poniżej 10–15 kilometrów, za jednodniowy karnet zapłacimy 20–23 euro. Najtańszy ośrodek w kategorii 11–25 kilometrów, znajduje się w słowackiej miejscowości Sachtičky (20 euro). Tyle samo kosztuje karnet w czeskim ośrodku Lyžařský areál Bonera Ramzová.

„Gazeta Wyborcza” zamieszcza recenzję książki „Zniknąć” Petry Soukupowej, autorstwa Mariusza Szczygła.  Autorka jako 28-latka, za swoją powieść otrzymała czeski odpowiednik Nike, nagrodę Magnesia Litera – w 2010 r. Książka ukazała się w ubiegłym miesiącu nakładem wrocławskiego wydawnictwa Afera.

[oprac. eg]