Polskie i czeskie teatry, Nohavica, Nowicki i Karta 77. Po roku wraca Festiwal Teatralny Bez Granic [Cieszyn i Czeski Cieszyn]

Polskie i czeskie teatry, Nohavica, Nowicki i Karta 77. Wraca Międzynarodowy Festiwal Teatralny Bez Granic | fot. materiał organizatora

Po rocznej przerwie wraca do Cieszyna i Czeskiego Cieszyna Międzynarodowy Festiwal Teatralny BEZ GRANIC. Organizatorzy: Solidarność Polsko-Czesko-Słowacka Oddział Regionalny w Cieszynie i Spolek Půda w Czeskim Cieszynie zapraszają od 3 do 8 października kolejne teatralne święto nad Olzą.

Jeszcze nigdy festiwal Bez Granic nie był tak taneczny i muzyczny. W programie festiwalowym znajdziemy trzy nawiązania do najlepszych polskich i czeskich przykładów piosenki nazywanej w Polsce „poetycką”. Będą to „Historie Agnieszki Osieckiej” – koncert w wykonaniu znakomitej aktorki-wokalistki Wiktorii Węgrzyn z zespołem; film dokumentalny o Karelu Krylu „Bracieszek Karel” / „Bratříček Karel” zrealizowany jako produkcja czesko-polska przez Krystynę Krauze (po projekcji będzie spotkanie z reżyserką) oraz – na finał – koncert Jaromira Nohavicy.

Podczas tegorocznego festiwalu zobaczymy m.in. spektakl „Olga (Horrory z Hrádečku)” poświęcony postaci żony Václava Havla (pierwszej damy czechosłowackiej opozycji, później pierwszej damy Republiki Czeskiej) w wykonaniu artystów Divadla LETÍ z Pragi | fot. materiał prasowy

Nie tylko Nohavica

Muzyczno-taneczny charakter będzie też miało wiele zaproszonych przedstawień, przede wszystkim krakowskie wydarzenie teatralne – spektakl „Do dna” w wykonaniu studentów IV roku PWST, czerpiący obficie, w nowoczesny i niezwykle atrakcyjny sposób, z archaicznych źródeł muzyki i pieśni, nagradzany już w kraju i za granicą (reż. Ewa Kaim). Z kolei słowackie „Solo lamentoso” to oryginalne połączenie teatru dokumentalnego z teatrem tańca oraz tzw. teatrem wizji i plastyki. Autorką tego spektaklu jest jedna z najciekawszych osobowości artystycznych środkowoeuropejskiego świata teatralnego, Sláva Daubnerová. To oparte na faktach widowisko jest opowieścią o złożonych relacjach jednostki i społeczeństwa, ale też o potrzebie porozumienia. Na różne sposoby ten temat podejmuje też polsko-czeski projekt teatru Jana Kochanowskiego w Opolu, w którym obok polskich aktorów występują Kristýna Leichtová, Vojtěch Štěpánek, Jan Hofman („Ostatni gasi światło/Posledni zhasne”). Prapremiera tego spektaklu miała miejsce na tegorocznym festiwalu w Hradcu Králové.

Zabawa w koty

Z kolei stworzone przez Adama Ziajskiego z udziałem osób głuchoniemych fascynujące przedstawienie „Nie mów nikomu” (Scena Robocza, Poznań) to okazja, by widz mógł doświadczyć (nie tylko zobaczyć), jak przeżywają świat ludzie posługujący się na co dzień obcym (migowym) językiem. Na jeszcze inny sposób temat porozumienia (tym razem w rodzinie) podjął przed laty węgierski pisarz Istvan Örkeny w swojej „Zabawie w koty” („Kočičí hra”) – na festiwalu sztukę tę prezentują znakomici aktorzy teatru Klicperovo divadlo z Hradca Králové z Pavlą Tomicovą na czele. Kwestie relacji z innymi, szacunku dla odmienności, ale też niebezpieczeństw manipulacji podejmuje projekt artystyczny „Kolorowa biało-czerwona” w reż. Bartłomieja Miernika, realizowany będzie w cieszyńskich liceach.

Opowieści z niepamięci

Poznański Teatr Animacji zaprezentuje widowisko stworzone przez światowej sławy artystę lalkarza Dudę Paivę we współpracy z dramatopisarką Maliną Prześlugą. Spektakl „Opowieści z niepamięci” ożywia świat prasłowiańskiej wyobraźni, archaiczną demonologię, której ślady obecne są w folklorze zarówno polskim, jak i czeskim. Widowisko fascynujące, magiczne, a momentami budzące grozę – twórcy podążają bowiem za ideą Brunona Bettelheima, że wychowawcza wartość baśni leży nie w morale, ale w intensywności przeżywania.

150. urodziny Petra Bezruča

Częścią programu festiwalu jest też premiera Sceny Polskiej Těšínského divadla „Lampka oliwna” Emila Zegadłowicza (reż. Bogdan Kokotek) oraz widowisko ostrawskiej grupy artystycznej Bilé divadlo i artRóza zatytułowane „Já, já toho věštec od Beskydu lidu” inspirowane twórczością wybitnego czeskiego poety związanego ze Śląskiem Cieszyńskim Petra Bezruča, dla uczczenia 150. rocznicy urodzin.

40 lat Karty 77

Ponieważ w roku bieżącym przypada 40. rocznica Karty 77, ważne elementy festiwalowego programu związane są z tą rocznicą. W programie głównym to przede wszystkim spektakl „Olga (Horrory z Hrádečku)” poświęcony postaci żony Václava Havla (pierwszej damy czechosłowackiej opozycji, później pierwszej damy Republiki Czeskiej) w wykonaniu artystów Divadla LETÍ z Pragi.

W 2017 roku przypada 40. rocznica Karty 77, dlatego ważne elementy festiwalowego programu związane są z tą rocznicą | fot. materiały prasowe

W ramach realizowanego równolegle projektu „Coś heroicznie marzycielskiego, szaleńczego i nierealnego…”. O doświadczeniach dysydentów z Czechosłowacji i Polski w 40. rocznicę Karty 77 (w tytule cytat z eseju Vaclava Havla) prezentowana będzie w Teatrze im. Adama Mickiewicza w Cieszynie wystawa, przygotowana przez Ústav pro studium totalitních režimů „Nie mogliśmy milczeć. Ludzie Karty 77″ (wernisaż wystawy uświetni występ orkiestry cieszyńskiej szkoły muzycznej) . W szkołach prezentowane będą filmy dokumentalne o kobietach w czeskiej opozycji demokratycznej oraz o zapomnianych bohaterach Karty 77, przygotowane przez studentów uniwersytetu w Opawie. Kulminacją tych działań będzie panel dyskusyjny w czeskocieszyńskim Avionie, w którym wezmą udział uczestnicy i świadkowie wydarzeń sprzed 40 lat z Czech i Polski.

Co najważniejsze w polskim życiu teatralnym?

Innego rodzaju atrakcją jest druga festiwalowa wystawa, prezentująca polską fotografię teatralną. Przygotowana przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie jest plonem organizowanego przez Instytut ogólnopolskiego konkursu i w artystyczny sposób dokumentuje najważniejsze wydarzenia w polskim życiu teatralnym. Wystawa składa się z dwóch części. Pierwsza, plenerowa, prezentowana będzie w cieszyńskim Parku Pokoju już od 17 września, druga – kameralna – będzie eksponowana w galerii Těšínského divadla w Czeskim Cieszynie w czasie trwania festiwalu.

Popołudnie z Janem Nowickim

Szczególna nowością w festiwalowym programie jest spotkanie zatytułowane „Popołudnie Mistrza”, w ramach którego będzie można wziąć udział w rozmowie ze słynnym polskim aktorem teatralnym i filmowym, parającym się także piórem, Janem Nowickim (w kawiarni Avion). Filmowy Ketling z serialu „Pan Wołodyjowski”, „Wielki Szu”, występujący w wielu filmach Marty Meszaros, do historii polskiego teatru przeszedł za sprawą ról w Starym Teatrze w Krakowie, głównie w inscenizacjach Dostojewskiego w reż. Andrzeja Wajdy („Biesy”, „Nastasja Filipowna”).

Gdzie kupić bilety?

Ceny biletów są przystępne, a wiele festiwalowych wydarzeń dostępnych jest bezpłatnie. Szczegóły na stronie borderfestival.eu.

Gwiazdą tegorocznego Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Bez Granic będzie Jaromir Nohavica. Bilety na to wydarzenie rozeszły się jak świeże bułeczki | fot. materiał prasowy

Tegoroczną edycję festiwalu objęli patronatem honorowym Konsul Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Ostrawie Janusz Bilski, konsul Republiki Słowackiej w Krakowie Ivan Škorup oraz włodarze miast nad Olzą:
burmistrz Cieszyna Ryszard Macura i starosta Czeskiego Cieszyna Vít Slováček.

[materiał  organizatora]