„Pavel Brázda – malarstwo i grafika” we wrocławskiej Galerii Miejskiej

Od samego początku twórczość Brázdy jest nierozerwalnie związana z zapuszczaniem krytycznej sondy w procesy ludzkiego myślenia | fot. materiały promocyjne

We wrocławskiej Galerii Miejskiej do 25 stycznia 2014 można zobaczyć 180 obrazów i grafik niezwykłego czeskiego artysty – Pavla Brázdy.

Pavel Brázda uchodzi za jednego z najbardziej wyrazistych samotników spośród czeskich plastyków drugiej połowy XX wieku. Jego twórczość wychodzi z koncepcji figuralnego realizmu, w której elementy wewnętrznego, marzycielskiego świata połączone są z uniwersalnymi prawdami na temat jasnych i ciemnych stron ludzkiej psychiki. Galeria Miejska we Wrocławiu przy współpracy z Czeskim Centrum i My Aktivity przygotowały przekrojową wystawę, na którą złoży się ponad 130 prac artysty z ostatnich 60-ciu lat jego twórczości.

Jako artysta zawsze działał poza głównym obiegiem sztuki, od roku 1949, kiedy po komunistycznym puczu został z powodów politycznych wyrzucony z Akademii Sztuk Pięknych w Pradze, trudnił się pracą fizyczną a jednocześnie malował. Przez długie lata znali go jedynie ludzie związani z opozycją kulturalną, uznania doczekał się dopiero w latach dziewięćdziesiątych. W roku 2007 Galeria Narodowa w Pradze przygotowała jego monograficzną retrospektywę. Twórczość artysty wychodzi z koncepcji figuralnego realizmu, w której elementy wewnętrznego, marzycielskiego świata połączone są z uniwersalnymi prawdami na temat jasnych i ciemnych stron ludzkiej psychiki. Na drodze do powrotu jego i jego żony Věry Novákovej do głównego nurtu czeskiej sztuki, stał głównie problem z zaszufladkowaniem ich do tej czy innej tendencji artystycznej. Dopiero względnie niedawno, dzięki klimatowi większej akceptacji Brázda i Nováková doczekali się szerszego uznania.

Biografia:

Pavel Brázda urodził się 21 sierpnia 1926 w Brnie. W  1943 roku stworzył tam swój własny kierunek, który nazwał hominizmem – „sztuką o ludziach i dla ludzi“. Po dwóch semestrach historii sztuki i filozofii na Uniwersytecie im. Tomasza Masaryka w Brnie i dwóch semestrach na Wyższej Szkole Wzornictwa Przemysłowego przeszedł na trzeci semestr do Akademii Sztuk Pięknych, gdzie poznał swoją przyszłą żonę, malarkę Vierę Novákową. Na początku 1949 roku oboje zostali objęci ze względów politycznych zakazem studiowania na wszystkich szkołach wyższych. Brázda mógł wykonywać jedynie prace manualne jako malarz pokojowy.

W latach 1950–52 ukończył Technikum Wzornictwa Przemysłowego i uzyskał zgodę na zarobkowanie jako tak zwany zawodowy artysta plastyk. Nigdy nie był członkiem komunistycznego Związku Czechosłowackich, później Czeskich Artystów Plastyków, ani też nie składał wniosku o członkostwo. Od roku 1977 pracował jako palacz w kotłowni, w 1987 roku przeszedł na emeryturę. Zaczął normalnie wystawiać w latach dziewięćdziesiątych.

Pierwszą większą wystawę miał wspólnie z Vierą Novákową w 1992 roku w galerii PKC Ženské domovy. Towarzyszył jej obszerny katalog wydany przez czasopismo Revolver Revue. W tym samym roku Brázda jako pierwszy artysta plastyk otrzymał nagrodę Revolver Revue za 1991 rok. Potem prezentował swoje dzieła na szeregu wystaw w galeriach w Pradze, Czechach i za granicą a pod koniec lat dziewięćdziesiątych uczestniczył w wystawach przeglądowych organizowanych między innymi przez Galerię Narodową. Od 2000 roku kilka obrazów Brázdy jest pokazywanych na stałej wystawie sztuki nowoczesnej praskim Veletržním palácu (Pałacu Targowym). W latach 2006–2007 miała tam miejsce jego półroczna wystawa retrospektywna. W 2007 roku w wydawnictwie Argo ukazała się obszerna monografia „Brázda“, a w 2008 roku w serii wydawniczej Respektu została wydana mniejsza monografia do wystawy w Paryżu „Brázda – Obluda čeká, obluda má čas“ („Brázda – Monstrum czeka, monstrum ma czas“) z tekstami w językach francuskim, angielskim i czeskim. O życiu i dziele Brázdy nakręcono kilka telewizyjnych filmów dokumentalnych. W 2007 roku Brázda otrzymał nagrodę Człowiek roku, a 28 października 2008 roku odznaczenie za zasługi dla państwa w dziedzinie sztuki.

W  2008 roku stał się laureatem Medalu Za Zasługi, który 28 października wręczył mu prezydent Václav Klaus. W lutym 2013 roku Brázda zwrócił medal w wyrazie sprzeciwu z poglądami Klausa. W ten sposób stał się jedynym odznaczonym po 1989 roku, który zwrócił odznaczenie państwowe. Jest wnukiem siostry braci Čapków Heleny Čapkowej i poety, tłumacza i dyplomaty Josefa Palivca.

Więcej o artyście: http://www.pavelbrazda.cz/

Więcej na temat wystawy: http://galeriamiejska.pl/wystawy/00167_pavel-brazda–malarstwo-i-grafika

Wystawa czynna pon.- pt. 10.00-18.00, sob. 12.00-16.00. Galeria Miejska we Wrocławiu będzie  nieczynna w dniach 24 grudnia 2013 – 1 stycznia 2014.

[materiały promocyjne]