Ludvík Vaculík, „Świnki morskie” [z notatnika recenzenta książkowego]

Ludvik Vaculik, zdjęcie z 2009 roku | fot. www.ludvikvaculik.cz

„Świnki morskie” jedno z arcydzieł czeskiej literatury dopiero w 2008 roku ukazały się po polsku. Ludvík Vaculík, autor książki, jest prozaikiem, felietonistą i publicystą. W roku 2008 otrzymał czeską Państwową Nagrodę Literacką, którą rok wcześniej przyznano Milanowi Kunderze. W Polsce znany jest jako autor manifestu „2000 słów” – programowego tekstu czechosłowackiej Praskiej Wiosny z roku 1968. Dotychczas żadna powieść tego autora nie ukazała się w całości w języku polskim. „Choć Vaculík należy do najważniejszych czeskich prozaików był przez polskich tłumaczy pomijany, a przyczyną tego jest najprawdopodobniej specyficzny język, którym pisarz się posługuje” – przekonuje tłumacz książki Mirosław Śmigielski.

Milan Exner – pisarz i krytyk literacki – uważa, że „w żadnym innym utworze literackim czeska literatura nie zbliżyła się do twórczości Franza Kafki tak bardzo jak w Świnkach morskich”. Książka jest tylko na pozór opowieścią o tych zwierzętach. Autor wykorzystuje formułę książki dla dzieci, by na poważnie i dla dorosłych pisać m. in. o kłamstwie systemu komunistycznego, ojcostwie, odpowiedzialności za słabszych. Wielogodzinne obserwację zachowań świnek morskich zmuszają Vaculíka do postawienia pytania o sens świata i człowieczeństwa.

Książka nie jest dostępna w księgarniach. Ukazała się jako numer specjalny magazynu „Pan Slawista”.

[Łukasz Grzesiczak]

Ludvík Vaculík, Świnki morskie, przekład Mirosław Śmigielski, wydawnictwo DRAMA, Poznań 2008, cana 40 zł.