Przyszłoroczne wybory prezydenckie w Czechach będą historycznym wydarzeniem. Po raz pierwszy Czesi swego prezydenta wybiorą w głosowaniu bezpośrednim. Dziś w sondażach prowadzą Fischer, Švejnar i Zeman. To oni są faworytami przyszłorocznej walki o urząd prezydencki.
14 grudnia 2011 roku czeski sejm uchwalił ustawę wprowadzającą zmianę w dotychczasowym systemie wyborczym. 17 lutego ustawę podpisał prezydent Václav Klaus. Na jej mocy wybory pośrednie zostały zastąpione wyborami bezpośrednimi. Tym właśnie wydarzeniem, Czechy dołączyły do grona 12 krajów Unii Europejskiej, w których prezydenta wybierają bezpośrednio obywatele. Obok krajów, które są monarchiami konstytucyjnymi (Belgia, Dania, Luksemburg, Holandia, Wielka Brytania, Hiszpania, Szwecja), wybory pośrednie pozostały w Estonii, we Włoszech, na Łotwie, Węgrzech, Malcie, w Niemczech i Grecji.
Jak będą wyglądały wybory w Czechach?
Otóż co najmniej 20 posłów bądź 10 senatorów będzie mogło zgłosić jednego kandydata. Możliwość zgłaszania swego kandydata będą także mieli obywatele, którzy ukończyli 18 rok życia a kandydatura zostanie potwierdzona petycją, na której znajdzie się 50 000 głosów poparcia. Wybory prezydencie zostaną ogłoszone przez przewodniczącego Sejmu a głosować będzie mógł każdy obywatel Czech, który w dniu głosowania będzie miał skończone 18 lat.
W pierwszej turze głosowania zwycięży kandydat, który zyska ponad 50% głosów wyborców. Jeśli pierwsza tura wyborów nie wyłoni zwycięzcy, do 14 dni odbędzie się druga tura wyborów, która wyłoni nowego prezydenta. Zwycięzcą będzie ten, który zyska więcej głosów.
Wybory prezydenta Czech są planowane na czas między 6 stycznia a 5 lutego 2013 roku. W ostatnim sondażu poparcia agencji Median prowadzi były premier Republiki Czeskiej Jan Fischer, który zyskał 30% głosów. Na drugim miejscu uplasował się ekonomista Jan Švejnar z 17,5 % poparcia. Tuż za nim znalazł się kolejny były premier Miloš Zeman z 11% poparcia.
Krótkie opisy sylwetek zwycięzców sondażu:
Jan Fischer – polityk, z wykształcenia statystyk; poseł niezrzeszony, wiceprzewodniczący Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju. W latach 80. członek Komunistycznej Partii Czechosłowacji. Były przewodniczący Czeskiego Urzędu Statystycznego. Od 9 maja 2009 do 13 lipca 2009 pełnił funkcję premiera po rozpadzie rządu Mirka Topolanka.
Jan Švejnar – profesor ekonomii, handlu i polityki gospodarczej. Obecnie pracuje na uniwersytecie w Michigan (USA); poseł niezrzeszony. Konsultant i doradca finansowy byłego prezydenta Václava Havla oraz obecnie urzędującego Václava Klausa. W roku 2008 ubiegał się o urząd prezydenta Republiki Czeskiej. Jego kandydaturę popierał między innymi sam Václav Havel.
Miloš Zeman – polityk, ekonomista, prognostyk; przewodniczący Partii Praw Obywateli [Strana práv občanů]. Premier w latach 1998 – 2002 za czasów prezydentury Václava Havla, a także przewodniczący Sejmu w latach 1996 – 1998. Były przewodniczący Czeskiej Partii Socjaldemokratycznej [ČSSD].
[Anna Musioł]