„Dowód osobisty” Petra Šabacha. Nowa książka popularnego czeskiego prozaika po polsku

Nakładem wydawnictwa Afera ukazała się najnowsza książka czeskiego prozaika w  „Dowód osobisty” w tłumaczeniu Julii Różewicz. To dwudziesta przełożona książka w dorobku tej utytułowanej tłumaczki. Novinka.pl jest patronem medialnym tej publikacji.

Dowód osobisty w Czechach otrzymuje się już w wieku piętnastu lat. Nie oznacza to bynajmniej, że od tego momentu można legalnie pić piwo czy głosować, bo do takich spraw, podobnie jak u nas, trzeba mieć lat osiemnaście. Komu zresztą miałoby zależeć na tym, żeby pić legalnie? Po co więc właściwie wydawać osobie niepełnoletniej dowód osobisty? Sprawa, przynajmniej dla bohaterów powieści, jest jasna: żeby uszczęśliwionego nim obywatela łatwiej było namierzyć. Kontrolować. Trzymać za mordę.

Gdzie szukać namiastki wolności?

Bohaterowie „Dowodu osobistego”, najpierw wyszczekane łobuzy z dziewiątej „be”, potem coraz bardziej zbuntowani, wchodzący w dorosłość fani bigbitu, ostatecznie dojrzali, lecz wciąż długowłosi i niestroniący od draki faceci, nigdy nie byli ulubieńcami policji. A raczej nimi byli, ale w sposób, w jaki woleliby nie być.

Koniec lat sześćdziesiątych, lata siedemdziesiąte, osiemdziesiąte, w końcu współczesność – czy naprawdę tak bardzo się od siebie różnią? Gdzie szukać namiastki wolności w czasach jej braku? I czy w ogóle istnieją czasy, w których czujemy się wolni?

Nieważne co się pije, ale z kim

Petr Šabach, w swojej, jak uznali czescy krytycy najpoważniejszej książce, traktującej o sprawach, z których nawet jemu trudno się śmiać, po mistrzowsku snuje czasem zabawną, czasem tragiczną, jak zawsze opartą na anegdotach opowieść o odwiecznych potyczkach ze zwyczajnym człowiekiem po jednej, organami bezpieczeństwa i porządku po drugiej stronie barykady. Z charakterystyczną nostalgią i dobrodusznym uśmiechem, kolejny raz przekonuje czytelnika, że właściwie nieważne co, gdzie i w jakich czasach się pije, czy znosi. Ważne z kim. Na podstawie książki w 2010 roku powstał film w reżyserii  Ondřej Trojana pod tym samym tytułem.

Humorysta, kontynuator tradycji pisarskiej Hrabala i Haška

Urodzony w 1951 roku w Pradze Petr Šabach to prozaik, humorysta, jeden z najpopularniejszych autorów czeskich. Na podstawie jego dorobku powstało wiele filmów fabularnych i seriali. Twórczość Šabacha jest pełna ciepłego humoru, ironii, pogody ducha i słodko-gorzkiej, prostej mądrości. Petr Šabach jest kontynuatorem tradycji pisarskiej w duchu „knajpianej anegdoty” Bohumila Hrabala czy Jaroslava Haška. W Polsce ukazały się dotąd cztery książki autora: „Gówno się pali” (2011 i 2015), „Podróże konika morskiego” (2012), „Masłem do dołu” (2013) i „Pijane banany” (2015).

[red]